ถ้าเราพูดถึงป้ายแสดงสัญลักษณ์ตามห้องน้ำสาธารณะ

รู้หรือไม่ว่า…ป้ายนี้มิได้ออกแบบมาเพื่อช่วยสร้างการรับรู้ถึงสิ่งอำนวยความสะดวกที่อยู่ในบริเวณนั่นให้ทราบเพียงอย่างเดียว แต่ยังมีการออกแบบมาเพื่อรองรับกับการใช้งานเพื่อคนทุกคนในสังคม ไม่ว่าจะเป็นผู้สูงอายุ ผู้ป่วย คนพิการ ผู้ที่มีความบกพร่องทางร่างกาย หรือที่มีสภาวะพิเศษทางด้านร่างกาย เช่น สตรีมีครรภ์ ผู้จำเป็นต้องใช้รถวีลแชร์ในการดำเนินชีวิต

ซึ่งในต่างประเทศอย่างเช่น ในประเทศญี่ปุ่นได้มีการออกแบบแผนผังแสดงถึงตำแหน่งของสิ่งอำนวยความสะดวกระบุไว้หน้าห้องน้ำ และตามบริเวณสถานที่สาธารณะต่างๆ ป้ายสัญลักษณ์ที่สื่อถึงคนป่วย คนชรา หรือคนทุกคนสามารถเข้าใช้งานได้ ช่วยให้การใช้ชีวิตประจำวันเกิดความสะดวก ปลอดภัย และเกิดความเสมอภาคเท่าเทียมกันในสังคมยิ่งขึ้น

ในประเทศไทยโดยตามหลักกฎกระทรวงกำหนดสิ่งอำนวยความสะดวกในอาคารสำหรับผู้พิการหรือผู้ทุพลภาพ และคนชรา พ.ศ. 2548 มีการระบุไว้ว่าห้องน้ำสาธารณะควรให้มีป้ายแสดงสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา ตามสมควร โดยต้องมีรายละเอียดดังนี้

1. สัญลักษณ์รูปผู้พิการ
2. เครื่องหมายแสดงถึงทางไปสู่สิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพและคนชรา
3. สัญลักษณ์ หรือตัวอักษรแสดงประเภทของสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา

สัญลักษณ์ รูปผู้พิการ เครื่องหมายแสดงทางไปสู่สิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา และสัญลักษณ์หรือตัวอักษรแสดงประเภทของสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา ระบุให้ใช้เป็นสีขาวโดยพื้นป้ายเป็นสีน้ำเงิน หรือเป็นสีน้ำเงินโดยพื้นป้ายเป็นสีขาว และที่สำคัญป้ายแสดงสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา ต้องมีความชัดเจน มองเห็นได้ง่าย ต้องติดอยู่ในตำแหน่งที่ไม่ทำให้สับสน และต้องจัดให้มีแสงส่องสว่างเป็นพิเศษทั้งกลางวันและกลางคืน

ผนังห้องน้ำสำเร็จรูป Willy เรานั้น ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของสัญลักษณ์แสดงถึงสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพเป็นอย่างมาก มีการออกแบบป้ายสัญลักษณ์หน้าห้องน้ำคนพิการโดยมีสีพื้นเป็นสีน้ำเงิน ป้ายเป็นสีขาว จัดอยู่ในตำแหน่งที่มองเห็นชัดเจน มองง่าย ภายในห้องน้ำถูกออกแบบมาให้มีพื้นที่ภายในกว้างถึง 1500 เซนติเมตร สามารถนำรถวิลแชร์ที่มีขนาดใหญ่เข้าไปได้ โดยที่ไม่ติดขัด ไม่ว่าจะหมุนตัว หรือทำธุระส่วนตัวภายในก็รู้สึกปลอดภัยไม่เป็นอันตราย สำหรับผู้ใช้รถวีลแชร์ในการดำเนินชีวิตประจำวัน

ขอขอบคุณสำหรับที่มา : ข้อแนะนำการออกแบบสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับทุกคน , มยผ.6301 หน้า 103

 

การออกแบบผนังห้องน้ำสำเร็จรูป จำเป็นต้องคำนึงถึงคนทุกคนในสังคมโดยเฉพาะผู้ที่ตาบอดสี ซึ่งในปัจจุบันประเทศไทยมีผู้ที่ตาบอดสีตั้งแต่กำเนิด จำนวนมากถึง 2,600,000 คน แบ่งเป็นเพศชาย 2,259,662 คนและเพศหญิง 334,482 คน โดยสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากภาวะความผิดปกติของเซลล์ประสาทตา ที่ทำให้มองสีผิดเพี้ยนไป อาจเกิดขึ้นจากพันธุกรรม รวมไปถึงโรคที่เกี่ยวกับตาต่างๆ เช่น ต้อหิน ต้อกระจก เป็นต้น

ประตูห้องน้ำสำเร็จรูป Series 61 Willy 30 MFF มาพร้อมกลอนสไลด์รูปแบบใหม่ ที่คิดค้นและออกแบบมาเพื่อคนตาบอดสี

สัญลักษณ์ สีฟ้า แทนสถานะห้องน้ำว่าง

สัญลักษณ์ สีส้ม แทนสถานะห้องน้ำมีผู้ใช้งาน

สีที่ใช้เป็นสัญลักษณ์บนกลอนประตูห้องน้ำ ช่วยทำให้ผู้ตาบอดสีทราบถึงในห้องน้ำขณะนี้มีผู้ใช้งานอยู่หรือไม่ และยังทำให้ใช้งานได้ง่ายขึ้นอีกด้วย !!!

ขอบคุณข้อมูล: https://thisable.me/content/2018/12/489

ด้วยสภาวะพิเศษทางร่างกายไม่ว่าจะเป็น คนป่วย คนชรา หรือผู้พิการที่มีความจำเป็นต้องใช้งานรถวิลแชร์ในการดำเนินชีวิต ประตูทางเข้า-ออกห้องน้ำสาธารณะ จึงเป็นสิ่งที่ต้องคำนึงถึงในการออกแบบเป็นอันดับแรกๆ ต้องมีขนาดที่สามารถนำรถวิลแชร์เข้าไปใช้งานได้สะดวก

โดยมาตราฐานความกว้างของประตูห้องน้ำสาธารณะเพื่อคนทุกคนควรต้องมีขนาดความกว้างไม่น้อยกว่า 900 มิลลิเมตร และในกรณีประตูบานเปิดหรือบานสวิงก็ต้องสามารถเปิดกว้างได้ไม่น้อยกว่า 90 องศา พื้นที่ภายในห้องน้ำต้องมีความกว้างไม่น้อยกว่า 2400 x 2400 มิลลิเมตร โดยเส้นผ่านศูนย์กลางไม่น้อยกว่า 1500 มิลลิเมตร เพื่อให้เก้าอี้ล้อสามารถหมุนตัวกลับได้

ซึ่งโดยตามกฎกระทรวงกำหนดสิ่งอำนวยความสะดวกในอาคารสำหรับผู้พิการหรือผู้ทุพลภาพ และคนชรา พ.ศ. 2548 ระบุไว้ว่าประตูของอาคารควรต้องมีลักษณะดังต่อไปนี้

• เปิดปิดได้ง่าย
• หากมีธรณีประตู ความสูงของธรณีประตูต้องไม่เกินกว่า 20 มิลลิเมตร และให้ขอบทั้งสองด้านมีความลาดเอียงไม่เกิน 45 องศา เพื่อให้เก้าอี้ล้อหรือผู้พิการหรือทุพพลภาพและคนชราที่ใช้อุปกรณ์ช่วยเดินสามารถข้ามได้สะดวก
• ช่องประตูต้องมีความกว้างสุทธิไม่น้อยกว่า 900 มิลลิเมตร
• ในกรณีที่ประตูเป็นแบบบานเปิดผลักเข้าออก เมื่อเปิดออกสู่ทางเดินหรือระเบียงต้องมีพื้นที่ว่างขนาดกว้างไม่น้อยกว่า 1,500 มิลลิเมตร และยาวไม่น้อยกว่า 1,500 มิลลิเมตร
• ในกรณีที่ประตูเป็นแบบบานเลื่อนหรือแบบบานเปิดให้มีมือจับที่มีขนาดเท่ากับราวจับ ในแนวดิ่งทั้งด้านในและด้านนอกของประตูซึ่งมีปลายด้านบนสูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 1,000 มิลลิเมตร และปลายด้านล่างไม่เกิน 800 มิลลิเมตร ในกรณีที่เป็นประตูบานเปิดออกให้มีราวจับตามแนวนอนด้านในประตู และในกรณีที่เป็นประตูบานเปิดเข้าให้มีราวจับตามแนวนอนด้านนอกประตู ราวจับดังกล่าวให้สูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 800 มิลลิเมตร แต่ไม่เกิน 900 มิลลิเมตร ยาวไปตามความกว้างของประตู
• ในกรณีที่ประตูเป็นกระจกหรือลูกฟักเป็นกระจก ให้ติดเครื่องหมายหรือแถบสีที่สังเกตเห็นได้ชัด
• อุปกรณ์เปิดปิดประตูต้องเป็นชนิดก้านบิดหรือแกนผลัก อยู่สูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 1,000 มิลลิเมตร แต่ไม่เกิน 1,200 มิลลิเมตร ประตูตามวรรคหนึ่งต้องไม่ติดตั้งอุปกรณ์ชนิดที่บังคับให้บานประตูปิดได้เองที่อาจทำให้ประตูหนีบหรือกระแทกผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา ข้อ 19 ข้อกำหนดตามข้อ 18 ไม่ใช้บังคับกับประตูหนีไฟและประตูเปิดปิดโดยใช้ระบบอัตโนมัติ

 

ผนังห้องน้ำสำเร็จรูป Willy รุ่น 25 MFF Sliding Doors ออกแบบตามมาตราฐานห้องน้ำสำหรับคนพิการ ให้ภายในห้องน้ำมีความกว้าง 2400 x 2400 มิลลิเมตร ขนาดประตูมีความกว้างมากกว่า 1000 มิลลิเมตร ทำให้สามารถเข้า-ออกได้อย่างสะดวก การเปิด-ปิดประตูสามารถทำได้ง่ายแม้ในขณะที่นั่งอยู่บนรถเข็น เนื่องจากระยะการเลื่อนประตูอยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม นอกจากนี้วัสดุยังผลิตจากแผ่น Melamine Face Foamboard มีน้ำหนักเบา แต่มีความหนาแน่นสูง แข็งแรงทนทาน ลดความเสี่ยงที่อาจการก่อให้เกิดอันตรายกับผู้ใช้งานได้เป็นอย่างดี

 

 

PVC FOAM ย่อมาจาก Polyvinyl Chloride เริ่มมีการใช้งานมาตั้งแต่ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เพราะด้วยคุณสมบัติที่แข็งแรงทนทาน มีน้ำหนักเบา ผลิตได้ในราคาถูก  และสามารถกันน้ำได้เป็นอย่างดีจึงเป็นที่นิยมในงานอุตสาหกรรมทางทะเล แต่เมื่อหลังจากจบจากสงครามโลกครั้งที่ 2 วิวัฒนาการความต้องการวัสดุที่แข็งแรงและทนความชื้นนำไปสู่การผลิตพลาสติกที่ทำงานร่วมกันกับ PVCเพื่อให้มีน้ำหนักเบา  จึงนำไปสู่การสร้าง PVC FOAM BORD โดยเป็นการรวมกันระหว่าง Polyvinyl Chloride (PVC) +  Polyurea

 

PLASTWOOD คือ ไม้พลาสวูดเป็นแผ่น PVC FOAM SHEET

โดยผลิตขึ้นเพื่อทดแทนไม้ แต่ปัจจุบันนิยมนำมาใช้ในงานเป็นงานตกแต่ง งานก่อสร้าง งานฝ้า งานกั้นห้อง งานเฟอร์นิเจอร์ เป็นต้น

ข้อเสีย

PVC FOAM หรือที่เราเรียกกันว่าโฟมขาว มีส่วนผสมของ Polyvinyl Chloride ซึ่งเป็นส่วนผสมหลักของการทำพลาสติก โดยข้อเสียของ PVC FOAM นั่นคือ หากเกิดความร้อน การเสียดสี หรือการเผาไหม้ จะปล่อยสารพิษออกมาในรูปแบบของสาร Hydrochloric Acid และสาร Dioxins สิ่งเหล่านี้เป็นอันตรายต่อรางกาย ทั้งระบบผิวหนัง ระบบหัวใจและหลอดเลือด ระบบทางเดินหายใจ อาจเกิดอาการระคายเคืองในเยื่อบุจมูก ลำคอ แสบร้อนผิวหนัง แต่หากได้รับสารเข้าไปในปริมาณที่มาก และติดต่อกันเป็นเวลานาน อันตรายถึงขั้นเกิดภาวะอุดกั้นหลอดลมขนาดเล็ก ระบบหายใจอาจล้มเหลว และทำให้เสียชีวิตได้ในเวลาต่อมา

 

PU FOAM คืออะไร ?

PU FOAM ย่อมาจาก โพลียูรีเทรนโฟม (Polyurethane Foam) หรือโฟมเหลืองที่เราเรียกกัน PU FOAM มีความหลากหลายมาที่สุดในปัจจุบัน Polyurethane เป็นโพลิเมอร์ที่ถูกคิดค้นในประเทศเยอรมันนี PU FOAM สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด ได้แก่

1. เฟล็กซิเบิล พี.ยู.โฟม (Flexible P.U.Foam)

เป็นโฟมชนิดนิ่ม ความหนาแน่นต่ำ สามารถกลับคืนสภาพเดิมได้ เมื่อเกิดแรงกดทับหรือทำให้ผิดรูปร่าง ถ้าหากเกิดการเปลี่ยนแปลงโดยการกดทับ กระแทก ก็จะคืนสู่สภาพเดิม โดยทั่วไปนิยมเฟล็กซิเบิลโฟม นิยมนำมาใช้ทำเฟอร์นิเจอร์ เบาะรองนั่ง เก้าอี้นวม ไปจนถึงเบาะรองนอนที่นอน โดยสามารถพบเห็นได้ทั่วไปตามท้องตลาด

2.ริจิต พี.ยู.โฟม.(Rigid P.U. Foam)

เป็นโฟมชนิดแข็งที่มีความหนาแน่นสูง มีความแข็งแรงมากกว่าเฟล็กซิเบิล พี.ยู.โฟม ในแง่ของโครงสร้างมากกว่าหลายเท่า ริจิต พี.ยู.โฟม. จะมีความต้านทานต่อแรงกดดันสูง แต่ยังคงมีน้ำหนักเบาไม่ต่างจาก  เฟล็กซิเบิล พี.ยู.โฟม และที่สำคัญ ริจิต พี.ยู.โฟม. มีค่าฉนวนกันความร้อนที่ดีกว่า เฟล็กซิเบิล พี.ยู.โฟมโดยทั่วไปจึงนิยมใช้ ริจิต พี.ยู.โฟม. ในวงการก่อสร้างใช้เป็นฉนวนกันความร้อน ผนังกั้นห้อง กำแพง เป็นต้น

คุณสมบัติ PU FOAM (Rigid P.U. Foam ที่นำมาใช้ทำผนังห้องน้ำ )

– สามารถกันน้ำ

           – น้ำหนักเบา ดูดซับเสียง

   – ทนไฟ ไม่ลามไฟ

               – มีราคาสูงกว่า PVC Foam

– เมื่อเกิดการเผาไหม้ไม่เป็นอันตรายรุนแรง

PU FOAM หรือที่เราเรียกกันว่าโฟมเหลืองเกิดจากปฎิกริยาเคมีของสารสองชนิด คือ สารพอลิออล (polyol) + สารไอโซไซยาเนต (isocyanate) โดย PU FOAM เราสามารถพบได้ในชีวิตประจำวันทั่วไป ซึ่งที่ผ่านมาในบ้านเรามีความเข้าใจผิดมาตลอดว่าควันไฟของ Polyurethane มีอันตรายต่อสุขภาพมากว่าควันไฟที่เกิดขึ้นจากวัสดุธรรมชาติ หรือวัสดุสังเคราะห์อื่นๆ เนื่องจากมีก๊าซ ไฮโดรเจนไซยานาย (HCN) ในควันไฟ แต่แท้จริงแล้วก๊าซไฮโดรเจนไซยานาย (HCN) จะเกิดขึ้นได้ในการเผาไหม้ของวัสดุใดๆ ที่มีส่วนผสมของธาตุ ไนโตรเจน เช่น ขนแกะ และพลาสสติกบางชนิด จึงสรุปได้ว่า ควันไฟที่เกิดจากการเผาไหม้ PU FOAM เทียบความอันตรายได้เท่ากับการเผาไหม้วัสดุธรรมชาติ เช่น ในการเผาขนแกะ หรือควันจากท่อไอเสียเพียงเท่านั้น

รูปกราฟด้านล่าง แสดงถึงปริมาณ ก๊าซ HCN ต่อ วัสดุตัวอย่าง 1 กรัมที่อุณหภูมิ สลายตัวต่างๆ

 

ตารางแสดงความเข้มข้นของสารที่ได้ทำการทดสอบการเผาไหม้ของวัสดุต่างๆ (หน่วย มล.กรัม/กรัม)

อ้างอิง เอกสารหมายเลข 1) JUII Q & A on Fire and Fire Prevention of Rigid Polyurethane Foam document by Japan Urethane Industries Institute (JUII)

สรุปผลความแตกต่างความแตกต่างระหว่าง PVC FOAM และ PU FOAM

สรุปได้ว่าจากผลการทดสอบ PVC FOAM หากเกิดความร้อน การเสียดสี หรือการเผาไหม้ จะปล่อยสารพิษออกมาในรูปแบบของสาร Hydrochloric Acid (กรดเกลือ) และสารอื่นๆ สูงกว่า PU FOAM ซึ่งหากได้รับสารเข้าไปในปริมาณที่มาก อันตรายถึงขั้นเกิดภาวะอุดกั้นหลอดลมขนาดเล็ก ระบบหายใจอาจล้มเหลว และทำให้เสียชีวิตได้ ซึ่งระดับความอันตรายจะสูงกว่าควันที่เกิดจาก PU FOAM หากเกิดการเผาไหม้จะมีเพียง HCN และสารประกอบอื่นๆ ในปริมาณที่ต่ำทำให้ความอันตรายที่เกิดขึ้นน้อยกว่า เทียบได้เท่ากับการเผาวัสดุจากธรรมชาติหรือควันรถเท่านั้น

เอกสารอ้างอิง :

          https://en.wikipedia.org/wiki/Closed-cell_PVC_foamboard

          http://www.pufoaminsulation.com

          https://en.wikipedia.org/wiki/Polyurethane

          http://www.pufoaminsulation.com

 

เอกสารอ้างอิง :

บทความเชิงวิชาการ เรื่อง คุณสมบัติ ของ ฉนวนโฟมพอลิยูรีเทน ชนิดแข็ง ในงานก่อสรา้ง

และ การใช้โฟมพอลิยูรีเทน ชนิดแข็ง อย่างปลอดภัย จากอัคคีภัย

Q & A on Fire and Fire Prevention of Rigid Polyurethane Foam by Japan Urethane Industry Institute (JUII)